Dịch thuật đóng một vai trò quan yếu trong bất cứ thời đại nào, đặc trưng trong xu thế toàn cầu hóa ngày nay. Dịch thuật mang kiến thức tới cho các người nào đang tìm kiếm kiến thức mới.

Theo Kelly (2004), “không có dịch thuật, không có lịch sử thế giới”. Đúng vậy, dịch thuật chẳng những giúp chúng ta hiểu được những nền văn minh bị vùi lấp lâu nay bởi thời kì mà còn mở ra sự khám phá toàn cầu trong tương lai. Kể cách khác, hoạt động dịch thuật thúc đầy sự bàn thảo tri thức, giao lưu văn hóa giữa con người và các dân tộc.

Xem thêm : Vietnamese law firm

Dịch thuật văn bản là gì?

Có số đông ý kiến được đưa ra bởi những nhà nghiên cứu về định nghĩa dịch thuật trong suốt lịch sử tăng trưởng của nó.

Hartman & Stock (1972) cho rằng: dịch là thay thế một văn bản trong một ngôn ngữ bằng một văn bản tương đương trong tiếng nói thứ hai. Còn theo Nida & Taber (1974), dịch thuật là tái tạo lại trong tiếng nói hấp thu (receptor language) sự tương đương đột nhiên và sát với thông điệp của tiếng nói nguồn (source language), trước nhất là về nghĩa (meaning) và sau ấy là phong cách (style). Theo Larson (1998), dịch thuật là nghiên cứu từ vựng, cấu trúc kết học, tình cảnh giao tiếp và văn cảnh văn hóa của văn bản ngữ nguồn, nhận định văn bản để xác định nghĩa, rồi dùng từ vị và cấu trúc kết học thích hợp trong ngôn ngữ tiếp thụ để tái lập cộng nghĩa.

Đọc thêm : Luật sư mua bán sáp nhập

Song, Newmark (1981)lại cho rằng: dịch thuật là chuyển 1 văn bản này thành 1 văn bản khác theo cùng cách tác giả biểu lộ khi viết văn bản đấy.

Như đã biết, chuyển dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác là 1 vấn đề chẳng hề đơn giản bởi nó chẳng những đòi hỏi người dịch phải có tri thức về tiếng nói mà còn có tri thức về văn hóa, tâm lí xã hội. Người dịch liên ngôn sẽ gặp khó khăn lúc dịch các câu ca dao, phương ngôn, thành ngữ đặc thù của dân tộc Việt Nam sang tiếng Anh và những thành ngữ, đặc ngữ tiếng Anh sang tiếng Việt. Chẳng hạn, thành ngữ tiếng Anh ‘a big cheese’ trong ‘He is a big cheese’.

Nếu người dịch liên ngôn không chú ý tới nét văn hóa của Anh là ví 1 nhân vật quan yếu và có quyền lực như “một cục pho mát to”, thì sẽ khó dịch chính xác thành ngữ này. Người Anh cũng ví 1 người ngủ say mà không biết trời đất ra sao là: ‘ngủ như tảng đá hay ngủ như khúc gỗ’ ( sleep like a rock/ lock) nhưng người Việt lại diễn đạt theo cách khác ‘ngủ say như chết’ hay thành ngữ not (one’s) cup of tea trong câu ‘The man Bonita met at the party was kind, but he was not her cup of tea’ .

Tìm hiểu thêm : vietnam commercial law

Giả dụ chúng ta không biết được hàm ngôn, hàm ý của câu tiếng Anh này, sẽ rất khó dịch đúng nghĩa. Câu này phải được dịch như sau: “người đàn ông mà Bonia gặp ở bữa tiệc rất tốt nhưng ấy không phải là người cô ta thích” không dịch ‘… anh đấy không phải là tách trà của cô ta’.