Nếu có dịp đến các tỉnh Tây Bắc như Hòa Bình, Sơn La, Yên Bái, Lào Cai... du khách sẽ được thưởng thức món thịt trâu gác bếp đậm đà hương vị núi rừng.

Người ta chọn thịt thăn hay bắp vai của con trâu để làm món thịt trâu khô. Thịt được lóc ra rồi thái dọc thớ thành từng miếng vừa phải, ướp gia vị và treo lên gác bếp hun khói. Gia vị ướp thịt gồm ớt, muối, gừng, nước lá rừng và mắc khén (một loại tiêu rừng giúp món ăn thêm đậm đà và thơm hương). Thịt được hun khói từ 8 tháng đến 1 năm, sẽ được lấy xuống để dùng dần. Thịt bên ngoài khô, có mày nâu thẫm nhưng phần bên trong vẫn hồng hào.

Thịt trâu gác bếp được chế biến thành nhiều món khác nhau làm quà tết như: hầm, nướng nhưng phổ biến nhất và hấp dẫn nhất là món thịt trâu gác bếp xé nhỏ, chấm cùng chẳm chéo (một loại nước chấm đặc biệt của người Tây Bắc) làm mồi nhậu. Thịt được luộc qua với nước để mềm và đảm bảo chín hết, sau đó xé từng thớ nhỏ bày lên đĩa. Những gia vị như tiêu, ớt, gừng, mắc khén do hun khói lâu ngày nên vẫn còn bám chặt trên từng thớ thịt dậy lên một thứ mùi hương rất đặc trưng vừa nồng, vừa hắc lại vừa thơm rất khó diễn tả. Nếu không quen, bạn sẽ lắc đầu, nhăn mặt với vị cay, độ mặn và mùi hắc của món ăn, nhưng khi đã quen và thưởng thức vài lần bạn sẽ phải lòng bởi sự đậm đà và mùi thơm đặc trưng khó quên của nó.

Trong thời tiết se lạnh của vùng núi Tây Bắc, nhâm nhi vài miếng thịt trâu gác bếp xé sợi vừa dai, vừa ngọt, vừa cay, vừa mặn, vừa nồng, vừa thơm với ngụm rượu ngô nồng nàn say men nữa thì đến quên cả lối về mất thôi.