Dục vọng bản tính chính là lòng ham muốn, mong muốn có phần tầm thường, không chính đáng về những nhu cầu của cá nhân chủ nghĩa của con người. Đã là con người thì dục vọng chính là bản chất, không ai không có. Tùy từng thời điểm khác nhau, chúng ta mới có thể nhận định dục vọng là xấu hay không xấu. Ví dụ như lúc còn bé, dục vọng đơn giản chỉ là những món quà bánh thơm ngon, trò vui chơi, tiêu khiển. Cơ bản vẫn chưa mang sự tâm tính hay bất chấp để có được.

Lớn hơn một chút, dục vọng bắt đầu tăng lên với những thèm muốn về vị trí trong lớp học, trong một tập thể như thành tích học tập, thành tích trong công việc… hay tiền bạc, danh vọng, địa vị. Nói chung chính là cái mà con người chúng ta ham muốn có được. Khi dục vọng vượt quá mức độ nhất thiết, nó sẽ trở nên lối mòn dẫn dắt con người đến những nghĩ suy, lời nói và hành động sai trái.
Dục vọng ở mức quá cao khiến những yếu tố bình thường không còn thỏa mãn nên khiến con người tìm đủ mọi cách, dù là tả đạo hay chính đạo để đạt được thứ mà mình muốn. Nó đã trở thành sự tham vọng bất chấp thủ đoạn. Ý nghĩa lúc này không hề hăng hái mà kiên cố sẽ ảnh hưởng bị động đến cuộc sống. Vậy nên, mong khách quan và toàn diện thì dục vọng là con dao 2 lưỡi với sự tác động đa chiều đến cuộc sống như:

Khi ở mức vừa đủ và bản thân có thể kiểm soát được, dục vọng giúp con người đặt ra đích, mục đích cho 1 công việc hoặc vấn đề nào đó can dự đến nhu cầu thỏa mãn của bản thân. Tác động tích cực chính là việc tạo ra động lực và cả sức ép để chúng ta thay tìm cách hoàn thành các dự định hay những việc cần làm để đạt đến kết quả bản thân mong muốn.
Khi dục vọng vượt mức kiểm soát, lý trí sẽ không còn sáng láng nữa. Lúc đó, phần “con” sẽ vượt lên tầm vóc phần “người”. Bản thân chẳng khác nào con thú hoang bất chấp mọi nguy hiểm để bắt được con mồi. Ý chí lệch lạc thì hành động không thể đúng đắn. tâm tưởng chìm trong mù quáng sẽ khiến con người trở nên ích kỷ, bất chấp mánh lới và bất minh, đáng sợ.


Dục vọng có hai kết quả, giả dụ được mãn nguyện thì càng tham, tâm tham càng nặng, ham muốn có khi còn tăng cao hơn lúc trước. Còn phải dục vọng không được thỏa mãn, lấy Ví dụ như khi đứa trẻ nó muốn một cái gì đó mà chúng ta không cho nó. Nó sẽ không kiềm được oán thù, quấy khóc. Dù không chính xác hoàn toàn nhưng con người thường như vậy, chỉ cần có lòng tham mà được thỏa mãn thì là tai họa, sẽ còn tham lam hơn so với trước đây. Nếu không được thỏa mãn thì không can tâm, oán thù và giữ nhiều nghĩ suy bị động trong lòng.