Van bi là loại thiết bị quan trọng trong một hệ thống dẫn nước.. Hiện nay, rất nhiều người, doanh nghiệp sử dụng van bi để đóng mở dòng chảy trong hệ thống đường ống. Nhờ có nó mà việc điều tiết lưu lượng nước cũng như hướng dòng chả cũng trở nên dễ dàng hơn. Trong đó, van bi là một bộ phận không thể nào thiếu, bởi nó sẽ giúp điều chỉnh lưu lượng nước cũng như hướng dòng chảy lúc cần thiết nữa. Trong phạm vi bài viết sau, hãy cùng tìm hiểu về cấu tạo cũng như các loại van bi thịnh hành trên thị trường hiện nay.
Van Bi (Ball valve) là một thiết bị công nghiệp được cấu tạo bởi một quả bi có lỗ rỗng và xoay vòng để kiểm soát, điều tiết dòng chảy qua nó. Bộ phận đĩa van là một viên bi (chất liệu nhựa hoặc kim loại) và được đục một lỗ qua tâm. Bằng cách thay đổi góc quay, người ta có thể đóng hoặc mở thiết bị. Khi muốn ở thiết bị, người ta xoay lỗ song song với đường dẫn. Ngược lại, lúc cần đóng thì vặn thiết bị sao cho lỗ vuông góc với đường dẫn.

Mỗi một van bi sẽ có 5 bộ phận chính là trục, thân, bi ( hay còn được gọi là đĩa), tay gạt và gioăng làm kín. Phần thân van làm từ đồng, gang, thép, inox,.. là bộ phận giúp bảo vệ và liên kết các chi tiết khác thành một thể thống nhất hoàn chỉnh. Viên bi hay đĩa van là bộ phận nằm giữa thân, cố định bởi gioăng làm kín và trục. Nhiệm vụ chính của nó là điều tiết dòng chảy và cho phép chất lỏng đi qua. Bộ phận này có hình cầu với một lỗ tròn xuyên tâm. Thép không gỉ hoặc Inox 304 là những vật liệu thường dùng để tạo van bi, bởi chúng có độ cứng cao cũng như khả năng chống ăn mòn tốt.

Bộ phận thứ ba chính là trục van, đây là bộ phận có vai trò kết nối và truyền lực từ tay gạt, (vô lăng), truyền động tới bi. Trục van thường được làm từ hợp kim cứng, khả năng chống ăn mòn cao. Bộ phận ngăn chặn môi chất bị rò rỉ ra bên ngoài có tên là gioăng làm kín. Chất liệu làm gioăng có thể là teflon, hay các loại cao su chịu lực, vật liệu mềm, Graphite, Viton,Reinforced Teflon (PTFE),... Bộ phận tay gạt có tác dụng đóng, mở van được làm từ vật liệu gang hoặc thép. Khi thiết bị dùng bộ điều khiển khí nén, điện, tự động hóa hoặc đường ống có kích thước và áp suất lớn thì tay gạt có thể được thay thế bằng hộp số hoặc vô lăng.
Van bi dạng pull port có đường kính lỗ bi bằng với đường kính ống, điều này giúp giảm lực ma sát giữa lưu chất và van, đồng thời không bị tụt áp đường ống, dòng chảy diễn ra bình thường. Tuy nhiên, nó chỉ sử dụng khi cần lưu lượng dòng chảy lớn, vì thiết kế của van khá lớn và đắt tiền. Lấy ví dụ cho việc này, khi cần làm sạch và nạo sạch đường ống thì cần một áp lực cao và lưu lượng chất lỏng lớn, lúc đó người ta sẽ sử dụng van loại pull port Có lẽ hiện nay chúng ta đã không còn xa lạ gì với hình ảnh của chiếc van bi nữa. Phải chăng bạn đọc cũng đang tò mò tìm hiểu về vấn đề này nhưng hiện nay chưa có nhiều tài liệu đề cập đến nó?

>>> Xem thêm : van điện - Bất ngờ với cấu tạo và cách vận hành của van bi hiện nay